Her ülkenin kendi ulusal para birimi olsa da para birimleri dünyanın diğer ülkelerine bağlı olarak değerlenir. Yurt içinde kullandığımız para birimleri bizlere hep aynı değerde görünse da ulusal para birimlerinin ekonomik değerleri “döviz” olarak adlandırılan yabancı para birimleriyle ilişkilidir.
Bu yazımızda döviz kuru, döviz kuru çeşitleri ve döviz paritelerini konu edindik.
Döviz Kuru Nedir?
Döviz, tüm yabancı ülkelerin para birimleri anlamına gelir. Uluslararası ticaret kullanılır ve yatırımcıların en sık kullandığı enstrümanlardan biridir. Döviz kuru ise bir ülkenin para biriminin başka bir ülkenin para birimine göre aldığı değer katsayısıdır. Ülkelerin uyguladıkları para ve maliyet politikaları, ülkelerin ekonomik alt yapısı, uluslararası gelişmeler döviz kurunu etkiler.
Türkiye’de üç farklı döviz kuru sistemi bulunur:
Sabit Kur Sistemi: Döviz kurunun dengeli olması için Merkez Bankası’nın müdahale ettiği sistemdir.
Denetimli Kur Sistemi: Bu sistemde Merkez Bankası kurdaki dalgaların kontrollü olmasına yönelik eylemlerde bulunur.
Esnek Piyasa Döviz Kuru: Bu sistemde Merkez Bankası herhangi bir müdahalede bulunmaz, kur serbest bir şekilde dalgalanır.
Döviz Kuru Çeşitleri
Başlıca döviz kuru çeşitleri şunlardır:
Nominal Kur: Farklı ülkelerin para birimlerinin ulusal para birimi karşısındaki değeri olarak ifade edilir. Örneğin, 1 Türk Lirasının kaç Euro ya da ABD dolarına denk geldiğini gösterir.
Reel Kur: Nominal kurun enflasyon oranına göre düzenlenerek ulaşılan kur sonucudur. Ulusal para biriminin döviz alma gücünü ifade eder.
Çapraz Kur: Yabancı bir para biriminin başka bir yabancı para birimine karşı değeridir. Örneğin, ABD Dolarının İngiliz Sterlinine karşı aldığı değer çapraz kurdur. Eğer elinizde dolar bulunuyor ve bunu sterline çevirmek istiyorsanız çapraz kur hesabından faydalanırsınız. Hesaplamalar yerel para birimi üzerinden yapılır.
Efektif Kur: İki döviz kurunun ortalaması alınarak hesaplanır. Ulusal para birinin iki ayrı para birimi karşısında aldığı değerin ortalamasıdır. Örneğin; Türkiye en çok Dolar ve Euro dövizlerini kullanır. Bu iki para birimi karşısında aldığı değerin ortalaması efektif kurdur.
Parite Nedir? Nasıl Hesaplanır?
Parite kavramı, ulusal olmayan para birimlerinin birbirlerine karşı sahip olduğu değeri tanımlar. Döviz çifti olarak da adlandırılan paritenin hesaplamalarında iki dövizin ulusal para birimi karşısında aldığı değerin oranı bulunur. Kısaca anlatmak gerekirse:
Sterlinin dolar karşısındaki değerine Sterlin & Dolar paritesi denir. Bu parite şu şekilde hesaplanır:
* 1 Sterlin = 11.60 TL 1 Dolar = 8.44 TL Sterlin & Dolar Paritesi = 11.60/ 8.44= 1,37 Dolar & Sterlin Paritesi = 8.44/ 11.60 = 0.72
* Eylül20,2021 verileridir.
Comments